မိတ္ဆက္ျခင္း

ဒီေန႔ မ်က္စိလည္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းရဲ႕ ဘေလာ့ ေလးကို ေရာက္သြားတယ္ ညီငယ္ေတြ ဦးစီးၿပီး လုပ္ထားတဲ့ ဘေလာ့ ေလးပါ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေလးကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းပါတယ္ အလည္းေရာက္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတြ႕လိုက္ရတာက စတင္ဖြင့္လွစ္ၿခင္း ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ ေလးကိုေတြ႔ ရေတာ့တာပဲဗ်ာ ဒီေခါင္းစဥ္ေလးကို ၿမင္ရေတာ့ က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတဲ့ ‘‘သစ္လြင္၍ တန္ဖိုးရွိေသာ အရာကို ကမာၻသို႔ ေပးဆပ္ႏုိင္သူအား အားလံုးက ေမ်ွာ္လင့္ေစာင့္စားေန ၾကတယ္’’ ဆိုတဲ့စာပိုဒ္ေလးကို သတိရမိသြားတယ္ဗ်ာ သူ႔ကို (ဘေလာ့) ၾကည့္ရတာလည္း အရုဏ္ဦးမွ ေပးလာမဲ့ ေနမင္းရဲ႕ လင္းေရာင္ၿခည္ ေတြကိုေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတဲ့ သစ္ပင္ ပန္းမန္ေတြလိုပဲ ဘယ္သူမ်ား သူ႔ကို(ဘေလာ့) အသက္၀င္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပး မလဲဆိုၿပီး ေစာင့္ေမ်ွာ္ေနပံုပဲ အားလံုးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ထားတဲ့ ဘေလာ့ေလးလည္း ၿဖစ္တာေၾကာင့္ မိမိတို႔ တတ္စြမ္းသည့္ ဘက္ကေနၿပီး အသက္၀င္လာေအာင္ ပါ၀င္ၿဖည့္စြမ္း ေပးေစခ်င္ပါတယ္...
မိတ္ဆက္ၿခင္းၿဖင့္ ဒီဘေလာ့ေလးမွာ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားမ်ား အားလံုးအတြက္ အဆင္ေၿပေစမဲ့ Software ေလးတစ္ခု တင္ထားေပးပါတယ္ တၿခားေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး က်ေနာ္တို႔ ေနာင္ေတာ္ၾကီး MENDELEEV ကိုယ္တိုင္ေရးဆြဲ ေပးခဲ့တဲ့ (Periodic Table) Software ေလးပါ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားအားလံုး မိမိတို ့ သိလိုေသာ ၿဒပ္စင္မ်ား၏ အေၾကာင္းကို အလြယ္တကူ ေလ့လာဖတ္ရႈ႕ ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး တင္ေပးထား ၿခင္းပါ software ေလးကို ဒီေနရာတြင္ download ယူႏိုင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ

ဆက္လက္ေလ႔လာရန္ ...

နိဂံုးခ်ဳပ္ပါၿပီ ...

Metastability

ေရဒီယုိသတၱိၾကြ ယို႔ယြင္းပ်က္စီး ျခင္းတြင္ အသစ္ ျဖစ္သြားေသာ Product ႏ်ဴးကလိယပ္စ္ သည္ Excited State တြင္ တည္ရိွသည္။ ၎ Excited Nucleus သည္ Unstable အျဖစ္ တည္ရွိၿပီး ပုိေနေသာ စြမ္းအင္ (Energy) မ်ားကို Gamma Rays အျဖစ္ထုတ္ေပး ျခင္းျဖင့္ Ground State သုိ႔ေရာက္ရွိသြားသည္။ တစ္နညး္အားျဖစ္ Stable ျဖစ္သြားသည္။ထုိကဲ့သို႔ ျဖစ္ပြားေသာ မတည္ျငိမ္ေသာ အေျခအေနကို Metastable State ဟုေခၚၿပီး ‘ m ’ သေကၤတျဖင့္ Mass Number ေနာက္တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပသည္။

^60mCo_{27 →} ⁶⁰Co₂₇ + ⁰γ₀ (Z-1, A)……………. (γ -Decay)

Transition State ဆိုသည္မွာ မတည္ျငိမ္ေသာ Excited State မွ တည္ျငိမ္ေသာ Ground State အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားရန္ အတြက္ ၎ႏွစ္ခု ၾကားရွိ ၾကားအေျခအေန ျဖစ္သည္။

အထက္ပါ ပံုတြင္ (1) သည္ အပုိစြမ္းအင္မ်ားႏွင့္ မတည္ျငိမ္ေသာ Metastable State တြင္တည္ရွိေနသည္ ။ (2) သည္ တည္ၿငိမ္ေသာ Ground State သို႔ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားရန္ ရွိေနသည့္ မတည္ၿငိမ္ေသာ Transition State ၾကားအေျခအေန ျဖစ္သည္။ (3) သည္ လံုး၀ တည္ၿငိမ္သြားေသာ Ground (or) Stable State ျဖစ္သည္။

ဆက္လက္ေလ႔လာရန္ ...

နိဂံုးခ်ဳပ္ပါၿပီ ...

Types of Radiation

Radiation ျဖစ္ေပၚျခင္းဆိုသည္မွာ ေရဒီယိုျဒပ္သတၱိၾကြ ႏူးကလိရပ္စ္ ေတြ မွ Alpha particles, Beta particles ႏွင့္ Gamma rays မ်ားထုတ္လႊတ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္္။ Alpha particles ထုတ္လႊတ္ျခင္း တြင့္ ပရုိတြန္ ၂ လံုး ႏူတြန္ ၂ လံုးပါ၀င္သည့္ helium (⁴He₂) အက္တမ္၏ ႏူးကလိရပ္စ္ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္္။ ²²⁶Ra ကိုၾကည့္ လွ်င္၎တြင္ ပရုိတြန္ ၈၈ လံုးႏွင့္ ႏ်ဴထရြန္ ၁၃၈ ပါ၀င္သည္္။ ၎ ႏ်ဴးကလိယပ္စ္မွ Alpha particle တစ္လံုးထုတ္ေပးေသာအခါ (Alpha decay ျဖစ္ေသာအခါ) ႏ်ဴထရြန္ ႏွစ္လံုးႏွင့္ ပရုိတြန္ ႏွစ္လံုး ထြက္သြားၿပီး အျခား ႏ်ဴးကလိယပ္စ္ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။

²³⁸U_92→²³⁴Th_{90 +} ⁴He₂ (Z-2, A-4)……………. (α -Decay)

Beta particle ဆုိသည္မွာ အီလက္ထရြန္ ( ^-e ) ပင္ျဖစ္သည္။ အီလက္ထရြန္သည္ ႏ်ဴးကလိရပ္စ္ထဲ၌ မပါ၀င္ပါ။ အီလက္ထရြန္ကုိ ႏ်ဴးကလိရပ္စ္၏ အျပင္ပုိင္းမွာသာ ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္္။ ႏ်ဴးကလိရပ္စ္ ၌မပါ၀င္ ေသာ အီလက္ထရြန္ကုိ ထုတ္ လႊတ္ သည္ဟုဆုိလွ်င္ စဥ္းစားစရာျဖစ္ေနပါသည္။ အမွန္တကယ္တြင္ အီလက္ထရြန္ ဆိုၿပီးထုတ္လႊတ္တာမ်ိဳး မဟုတ္ပဲ ပရုိတြန္ တစ္လံုးႏွင့္ အီလက္ထရြန္ တစ္လံုး ျပိဳကြဲဲ ျဖစ္ပြါးေစဖို႔ ႏ်ဴထရြန္ တစ္လံုးကိုသာ ထုတ္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

**ႏ်ဴထရြန္=ပရုိတြန္+အီလက္ထရြန္(ပရုိတြန္က positive charge ျဖစ္ၿပီး အီလက္ထရြန္ က negative charge ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ႏ်ဴထရြန္၌ electric charge မရွိပါ။)

¹⁴C_{6 →}¹⁴N₇ + β^- (Z-1, A)……………. (β^- -Decay)

Gamma ray ထုတ္လႊတ္ျခင္းႏွင့္ အတူ Alpha particle သုိ႔မဟုတ္ Beta particle ထုတ္လႊတ္မႈကုိ တစ္ျပိဳင္နက္ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါသည္္။ Gamma ray သည္ High energy radiation တစ္ခုျဖစ္သည္။

တစ္နည္းအားျဖင့့္ စြမ္းအင္ ေျမာက္မ်ားစြာ ဆံုးရံႈးျခင္းသြားေစသည္။

၎ Gamma ray သည္ X-ray ႏွင့္ တူေသာ္လည္း သူ ယူေဆာင္သည့္ စြမ္းအင္ ပမာဏမွာ X-ray ထက္မ်ားသည္္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ Unstable nucleus တို႔သည္ Gamma ray ထုတ္လႊတ္ရံုျဖင့္ ပ်က္ဆီးယို႔ယြင္းမႈ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါသည္။ Gamma ray ထုတ္လႊတ္လိုက္ခ်ိန္တြင္ စြမ္းအင္ေျမာက္မ်ားစြာကို သယ္ေဆာင္သြားၿပီး မူလ Unstable ႏ်ဴးကလိရပ္စ္ လည္း Stable အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားေတာ့သည္္။

^60mCo_{27 →} ⁶⁰Co₂₇ + ⁰γ₀ (Z-1, A)……………. (γ -Decay)

(m= metastable state)

Alpha particles ကုိ စာရြက္တစ္ရြက္ျဖင့္ အျပည့္အ၀ကာကြယ္ တာဆီးႏုိင္ပါသည္။ Beta particles ကို အလူမီနီယမ္ သတၱဳျပားျဖင့္အျပည့္အ၀ ကာကြယ္ တားဆီးႏုိင္ပါသည္။ Gamma rays ကို အျပည့္အ၀တားဆီးဖို႔ ထက္ သူ၏ စြမ္းအင္ကုိ ေလွ်ာ့ခ်တာဆီးဖို႔ အတြက္ပင္ အလြန္ထူေသာ ခဲျပားျဖင့္သာ ကာကြယ္ တာဆီးႏုိင္ပါသည္။

ဆက္လက္ေလ႔လာရန္ ...

နိဂံုးခ်ဳပ္ပါၿပီ ...

Stable and Unstable Nuclei

ဟုိက္ျဒိဳဂ်င္အက္တမ္ (¹H₁) မွအပ တစ္ျခားေသာ အက္တမ္ အားလံုး၏ ႏ်ဴးကလိရပ္စ္မ်ားတြင္ တစ္လံုး သို႔မဟုတ္ တစ္လံုးထက္ပုိေသာ ပရုိတြန္ ႏွင့္ ႏ်ဴထရြန္ ပါ၀င္ၾကသည္။

ဥပမာ- ¹²C₆ ၎ ကာဗြန္ အက္တမ္သည္ ႏ်ဴထရြန္ ေျခာက္လံုးႏွင့္ ပရုိတြန္ေျခာက္လံုး ပါ၀င္ၿပီး Stable အျဖစ္ တည္ရွိေနသည္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ အက္တမ္မ်ား သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိပါက ၎တို႔သည္ Stable ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔သာ အၿမဲတမ္းပံုေသ ျဖစ္ေနခဲ့မယ္ဆုိရင္ ကာဗြန္ Nucleus ေတြဟာ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမွ ယခုတုိင္ ေျပာင္လဲျခင္းမရွိ ျဖစ္တည္ ေနၾကမည္သာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ Nucleus တို႔သည္ Unstable အျဖစ္သာတည္ရွိေနၾကသည္။

Unstable Nucleus တို႔သည္ ၎ အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚေနၾကသည္။

၎ေျပာင္းလဲျခင္းသည္ Unstable Nucleus တုိ႔သည္ Radioactive Decay သုိ႔မဟုတ္ ပ်က္စီးယို႔ယြင္းျခင္းျဖင့္ Stable Nucleus ပံုစံ အသစ္တစ္မ်ိဳး အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း (သုိ႔မဟုတ္) စြမ္းအင္ ဆံုးရႈံးသြားျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္လည္းျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။

ဥပမာ- ကာဗြန္ Isotope တစ္ခုျဖစ္ေသာ ¹⁴C သည္ ပရိုတြန္ ေျခာက္လံုးႏွင့္ ႏ်ဴထရြန္ ရွစ္လံုးပါ၀င္ၾကသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ၎သည္ Stable Carbon ထက္ ႏ်ဴထရြန္ ႏွစ္လံုးပုိေနသည့္ အတြက္ Unstable Nucleus အျဖစ္တည္ရွိ ေနပါသည္။ ၎ Unstable Nucleus သည္ Radioactive Decay သုိ႔မဟုတ္ ပ်က္စီးယို႔ယြင္းမႈ ျဖစ္ပြားၿပီး Stable အျဖစ္သို႔ေျပာင္းလဲသြားပါသည္။

ဆက္လက္ေလ႔လာရန္ ...

နိဂံုးခ်ဳပ္ပါၿပီ ...

Radioactive Decay

ေရဒီယိုသတၱိၾကြ ပစၥည္းမ်ား ပ်က္စီးယို႔ယြင္းျခင္း ဆိုသည္မွာ Unstable ျဖစ္ေနေသာ Atomic Nucleus မ်ားမွ Ionizing Particles ႏွင့္ Radiation မ်ားထုတ္လႊတ္ျခင္းျဖင့္ စြမ္းအင္ဆံုးရံႈးသြားၿပီး ေနာက္ထပ္ Nucleus အသစ္ကုိ ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၎ကို ေရဒီယိုျဒပ္သတၱိၾကြ ပ်က္စီး ယို႔ယြင္းျခင္း ျဖစ္စဥ္ (Radioactive Decay) ဟုေခၚသည္။

၎ပ်က္စီးယုိ႔ယြင္းျခင္း (သို႔) စြမ္းအင္ဆံုးရႈံးျခင္း ျဖစ္စဥ္တြင္ နဂိုမူလရွိေနသာ Nucleus ကို မူရင္း (parent) ဟုေခၚၿပီး ပ်က္စီးယို႔ယြင္းၿပီးမွ ျဖစ္လာေသာ Nucleus ကုိ ေပါက္ပြါးလာေသာ (daughter) ဟုေခၚသည္။ ဥပမာ- ေအာက္ပါ ျဖစ္စဥ္ တြင္ ²³⁸U သည္ Parent ျဖစ္ၿပီး ²³⁴Th သည္ Daughter ျဖစ္သည္။

²³⁸U_92→²³⁴Th_{90 +} ⁴He₂

ဆက္လက္ေလ႔လာရန္ ...

နိဂံုးခ်ဳပ္ပါၿပီ ...